Pam gosod gatiau ar y lôn?
Mae gosod gatiau lonydd cefn yn golygu gosod gatiau y gellir eu cloi ag allwedd ar ddiwedd lonydd cefn, sy’n rhwystro mynediad i’r cyhoedd ehangach. Ystyrir gosod gatiau’n ddull effeithiol o atal neu leihau trosedd ac ymddygiad gwrthgymdeithasol. Er bod lonydd cefn yn gallu bod yn llwybrau defnyddiol i eiddo, maen nhw hefyd yn addas i gyflawni byrgleriaeth, tipio anghyfreithlon a throseddau eraill ac yn rhoi llwybr i droseddwyr ddianc. Mae galw mawr am gynlluniau gatio yng Nghaerdydd ac mae cyllid yn brin. Fodd bynnag, ar sail y lefelau troseddu ac ymddygiad troseddol yn eich lôn rydym wedi penderfynu y dylai cynllun gatio gael ei ymchwilio iddo ymhellach.
Pam na fyddai’n bosibl gosod gatiau?
Bydd y penderfyniad i osod gât ar y lôn yn dibynnu ar sawl peth, gan gynnwys:
- A oes digon o gymorth lleol
- Natur a nifer y gwrthwynebiadau
- Agweddau technegol (nid yw rhai lonydd yn addas i gael gatiau)
- Cyfyngiadau cyfreithiol (er enghraifft gofynion mynediad lleol, statws priffyrdd a pherchenogaeth)
- Cyfyngiadau ariannu
Yn ddelfrydol byddai’r Cyngor am osod gatiau ar ddeupen y lôn. Lle nad yw hyn yn bosibl, gellir ystyried gosod gatiau ar ran o’r lôn os byddai’r gatiau’n cael effaith sylweddol o hyd. Ystyrir bob achos yn ôl ei deilyngdod ei hun.
Pryd y bydd gatiau’n cael eu gosod?
Os bydd trigolion / perchnogion lleol o blaid y cynnig, byddwn yna’n dechrau proses i sicrhau gorchymyn cyfreithiol fel y gellir gosod gatiau. Mae’r broses hon yn caniatáu i’r cyhoedd ehangach roi sylwadau ar y cynnig a gall gymryd sawl mis i’w gwblhau. Dan y ddeddfwriaeth, mae’n rhaid i’r Cyngor wrando ar unrhyw wrthwynebiad cyn penderfynu a ddylai osod gatiau ai peidio
Beth am fynediad i’m heiddo?
Byddai perchnogion a thrigolion eiddo sy’n ffinio â’r lôn yn gallu cael mynediad i’r lon o hyd am fod allweddi’n gallu cael eu rhoi iddynt. Gellir cyflwyno gorchymyn cyfreithiol i rwystro mynediad i’r cyhoedd ar bob adeg, neu ar adegau penodol. Er enghraifft, efallai y bydd angen i fusnesau lleol gael mynediad i leoedd parcio i gwsmeriaid yn ystod oriau busnes. Byddai angen dod i gytundeb gyda’r busnes hwnnw i agor a chau’r gatiau ar yr adeg a nodir. Byddai’r lôn gefn yn dal i fod yn briffordd a fabwysiadwyd. Mae hyn yn golygu y byddai’r Cyngor yn cadw ei gyfrifoldebau i gynnal y lôn a’r gatiau. Fodd bynnag, byddai disgwyl i’r perchnogion/trigolion lleol reoli’r ffordd y mae gatiau’n cael eu hagor a’u cau.
A fyddai’r gatiau’n cael eu gosod am byth?
Yn y rhan fwyaf o’r achosion, bydd y Cyngor yn anelu at gael y Gorchymyn am uchafswm o 3 blynedd. Fodd bynnag, gall y Cyngor geisio ymestyn y Gorchymyn am 3 blynedd arall bob tro y mae’n nesáu at y dyddiad dod i ben, os yw’n fodlon bod tebygolrwydd uchel y bydd troseddau ac ymddygiad gwrthgymdeithasol yn dychwelyd os bydd y gatiau’n cael eu gwaredu. Mae’r Cyngor yn dibynnu ar drigolion lleol i sicrhau bod y gatiau wedi cau’n ddiogel. Mae angen i drigolion roi gwybod i’r Cyngor am unrhyw ddiffygion gyda’r gatiau. Mewn achosion eithriadol lle mae gatiau’n parhau i gael eu gadael ar agor, neu’n cael eu fandaleiddio’n gyson, gall y gatiau ddod yn aneffeithiol yn erbyn troseddu ac ymddygiad gwrthgymdeithasol neu fod yn afresymol gostus i’w cynnal. Yn y sefyllfaoedd hyn, gall y Cyngor benderfynu tynnu’r gatiau.